BMO gesprek met EUSR Ollongren: Maatschappelijke organisaties zijn strategische partners in EU-buitenlandbeleid

Op 17 september maakten het BMO en Kajsa Ollongren voor het eerst kennis sinds Ollongren’s benoeming als EU Speciaal Vertegenwoordiger voor Mensenrechten. Tijdens de bijeenkomst werd het belang onderstreept van mensenrechten als stevig verankerd fundament binnen het Europese buitenlandse beleid. De bijeenkomst, georganiseerd door het Ministerie van Buitenlandse Zaken, belichtte hoe maatschappelijke organisaties als strategische partners bijdragen aan gelijkheid, democratie, en stabiliteit wereldwijd.

Deelnemers spraken over de groeiende wereldwijde politieke, juridische en financiële druk op het maatschappelijk middenveld, de opkomst van autoritarisme en de normalisering van straffeloosheid.

EUSR Ollongren deelde de zorgen over de afnemende ruimte voor het maatschappelijke midden en bevestigde haar inzet voor mensenrechten, met het EU-actieplan inzake mensenrechten en democratie als de basis voor haar werk. Vanuit haar brede mandaat voert zij wereldwijd mensenrechtendialogen, zet ze zich in voor de veiligheid en vrijheid van individuele mensenrechtenverdedigers, en betrekt zij daarin actief het maatschappelijk middenveld.

Het BMO benadrukte het cruciale belang van versterking van het hele ecosysteem van maatschappelijke inspraak — van grassroots-initiatieven die vroegtijdig schendingen signaleren tot internationale organisaties die een brug bouwen naar besluitvorming op multilateraal niveau.

Voor duurzame verandering zijn strategische relaties cruciaal. Daarvoor zijn gerichte investeringen nodig, juist nu wereldwijd anti-NGO-wetgeving oprukt en rechtssystemen worden ondermijnd.

Het BMO benadrukte het belang van geoormerkte middelen voor mensenrechten en democratie in het nieuwe EU meerjarig financieel kader, inspraak van het maatschappelijk middenveld bij investeringen vanuit het Global Gateway programma, en een versterking van mensenrechtenkennis en -capaciteit bij EU-delegaties. Ook werd gewezen op het risico van dubbele standaarden voor de geloofwaardigheid van de EU, en het belang van mensenrechtenwaarborgen om ongecontroleerd militarisering en schendingen van het internationaal recht te voorkomen.

Praktijkvoorbeelden uit Syrië, Colombia en andere landen tonen dat een gecoördineerde inzet van de EU, in samenwerking met lokale partners, tastbaar effect heeft: van gerechtigheid voor slachtoffers van oorlogsmisdaden tot versterking van de rechtsstaat. Zulke resultaten zijn niet vanzelfsprekend; ze moeten actief ondersteund worden.

De bijeenkomst werd afgesloten met een gedeelde ambitie voor blijvende samenwerking. Het BMO bood aan om het EUSR-team te ondersteunen met praktijkkennis en signalen van partners wereldwijd. Daarmee dragen ze bij aan een strategische EU-inzet, die waarden vertaalt naar invloed en actie.